حتما شما نیز بارها نام مالیات بر ارزش افزوده را شنیده اید و یا این عبارت را روی بسته بندی کالاهای مختلف مشاهده کرده اید، اما ممکن است معنی آن را ندانید. حتی ممکن است قصد راه اندازی کسب و کاری جدید به منظور تولید کالا یا خدمات داشته باشید و به شما گفته شود که باید مالیات ارزش افزوده کالا یا خدمات خود را پرداخت کنید، اما ندانید به چه صورت باید این کار انجام دهید.
ارزش افزوده چیست
ارزش افزوده (Value Added) در لغت به معنی افزایش ارزش یک محصول از مراحل اولیه تولید تا تکمیل آن است. به عبارت دیگر ارزش افزوده عبارت است از تفاوت بین ارزش محصول تولید شده با مجموع ارزش مواد اولیه و ملزومات و کالاهای نیمه ساخته ای که در تولید آن به کار رفته اند.
مالیات بر ارزش افزوده چیست؟
مالیات بر ارزش افزوده مالیاتی است که همه تولیدکنندگان کالا و یا ارائه دهندگان خدمات باید علاوه بر بهای کالا یا خدمت خود، به صورت درصدی از بهای عرضه محصولات در زمان فروش از مصرف کنندگان نهایی دریافت و به صورت دوره ای به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت کنند.
خوب است بدانید که این مالیات جزء مالیات‌های غیرمستقیم محسوب می شود. در قانون سه نوع مالیات بر ارزش افزوده به شرح زیر تعیین شده است:
مالیات بر ارزش افزوده از نوع مصرفی
مالیات بر ارزش افزوده از نوع درآمدی
مالیات بر ارزش افزوده از نوع تولیدی
اعتبار گواهی ارزش افزوده و تمدید آن
کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی برای انجام فعالیت های اقتصادی خود، می بایست از سوی سازمان امور مالیاتی مجوز داشته باشند. این مجوز در صورت تمدید گواهی ارزش افزوده صادر می شود. تمدید اعتبار گواهی ارزش افزوده به صورت شش ماهه یا یک ساله انجام می شود.
نحوه پرداخت مالیات بر ارزش افزوده
روش پرداخت مالیات ارزش افزوده، به صورت خود اظهاری در اظهارنامه مالیاتی است، که توسط صاحبان کسب و کار و مشاغل باید پرداخت شود. در پایان هر دوره مالیاتی، اظهارنامه ارزش افزوده به سازمان امور مالیاتی ارسال می شود و پرداخت مالیات معمولاً هر سه ماه انجام می شود.
سازمان امور مالیاتی برای محاسبه مالیات بر ارزش افزوده از صورتحساب های ارائه شده توسط مودی استفاده می کند. در اینجا، مالیات پرداخت شده به ازای خرید، از مالیات دریافت شده به ازای فروش کم می شود و اگر حاصل، عددی مثبت بود، مودی باید نسبت به پرداخت ما به التفاوت اقدام کند.
در صورتی که حاصل منفی بود، می توان این مقدار را به دوره های بعدی منتقل کرد، یا تقاضای دریافت آن را به سازمان امور مالیاتی ارسال کرد. مهلت پرداخت مالیات بر ارزش افزوده 15 روز پس از پایان دوره مالی سه ماهه است.
مهلت تسلیم و ارسال اظهارنامه ارزش افزوده
به مالکان مشاغل و کسب و کار به مدت 15 روز در پایان هر فصل زمان داده می شود، تا به وب سایت مالیات بر ارزش افزوده مراجعه و پس از تکمیل اظهارنامه ارزش افزوده، مبلغ تعیین شده را طی دو فیش مالیات 6% و عوارض 3% به صورت جداگانه واریز کنند.
البته در فصل زمستان به علت تعطیلات عید نوروز تا پایان فروردین ماه و به مدت 30 روز مهلت قانونی وجود دارد.
نرخ و فرمول محاسبه مالیات بر ارزش افزوده
طبق قانون نرخ مالیات ارزش افزوده 9 درصد است، که شامل 6 درصد مالیات و 3 درصد عوارض ارزش افزوده می شود. برای کالاهای خاصی مانند سیگار و انواع دخانیات، میزان 12 درصد مالیات ارزش افزوده دریافت می شود. از بنزین و سوخت هواپیما نیز 20 درصد مالیات ارزش افزوده دریافت می شود.
نتیجه گیری
مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات بر فروش چند مرحله ای است، که با توجه به درصدی از ارزش افزوده در مراحل مختلف تولید دریافت می شود. این نوع مالیات دارای سه نوع تولیدی، مصرفی و درآمدی است. نوع تولیدی گسترده ترین پایه مالیاتی و نوع مصرفی کم ترین پایه مالیاتی را دارد.
منابع: